Miesięcznik "Menażeria"

W zeszłym roku w naszej rozmowie po Białej Lokomotywie 2017 mówiłaś o gościni spotkań z Irlandii, a w tegorocznym programie czytamy o Grupie Pisarskiej z Galway. Czy mogłabyś opowiedzieć o Waszej współpracy?
Istotnie, wszystko zaczęło się od naszego gościa, bywalczyni BL, Małgorzaty Doczyk, dziennikarki i poetki z Wrocławia, którą los rzucił do zachodniej Irlandii. Małgorzata zamieszkała w niewielkim Galway, mieście nad Oceanem Atlantyckim, przez które przepływa wartka rzeka Corrib. O miasteczku tym czytała nam w ubiegłym roku pod orzechem Steda, określając je jako „zbyt idealne”, co świadczy o tym, że świetnie się tam odnalazła i rozwija nadal swoje pasje, znajdując sobie podobnych i podobne wśród Irlandek i Irlandczyków. Małgorzata opowiedziała nam także o spotkaniach grupy pisarskiej w Galway, o ciekawych osobowościach ją tworzących. I tak, od słowa do słowa, wyklarował się irlandzki rozdział BL.
W Łazieńcu irlandzkich pisarzy z Galway reprezentować będzie, wraz z Małgorzatą Doczyk, Liza Bolton. Liza Bolton jest filmowcem oraz pisarką. Uczęszczała do Szkoły Filmowej Wernera Herzoga (Werner Herzog Rogue Film School). To szkoła dla tych, którzy mają poczucie poezji i są wędrowcami. Jej prace prezentowane były na festiwalach artystycznych i filmowych na całym świecie.
Pojawią się więc podczas prezentacji irlandzkiej grupy pisarzy na BL wiersze, krótkie filmy inspirowane poezją, rozmowa.

Wspominałaś też w tamtej rozmowie o Dawidzie Gębali, którego koncert otworzy Białą Lokomotywę 2018. Czy mogłabyś opowiedzieć o jego projekcie?
Dawida Gębalę, z wykształcenia filozofa, z zamiłowania i praktyki pieśniarza, zainteresował, a nawet zaintrygował, poemat Edwarda Stachury „Fabula rasa”. Wydał mu się on zagadkowy i frapujący, zawierający przesłanie Stachury, wpisujący się w poczet utworów mądrościowych. Gębala odkrył ponadto, że da się go wyśpiewać. Skomponował zatem muzykę do kilku jego fragmentów i przedstawił ten materiał w ubiegłym roku na BL, mówiąc, że jest to zaczyn projektu, nad którym nieustannie pracuje. Ciekawa jestem tej pracy efektów, zwłaszcza że dochodzą mnie słuchy i wieści, iż materiał ten prezentowany przez Dawida na liczących się konkursach piosenki autorskiej przynosi mu laury, jest doceniany. „Fabula rasa” w wykonaniu Dawida Gębali to, poza wglądem w istotę poematu Steda, także dobry warsztat głosowy i kompozytorski oraz wyśmienita, inteligentna i skupiona interpretacja.

Będzie też spotkanie z panią Danutą Pawłowską-Skibińską – czego możemy się po tym spotkaniu spodziewać?
Danuta Pawłowska-Skibińska, adresatka opublikowanych w 2007 r. „Listów Edwarda Stachury do Danuty Pawłowskiej”, autorka zamieszczonych w tym tomie „Listów równoległych”, była świadkiem powstawania niektórych utworów Stachury, miała wgląd w jego warsztat i proces twórczy. Jej świadectwo jest więc cenne i mogę tylko wyrazić w tym miejscu moją wdzięczność za jej współtworzenie programu tegorocznych Spotkań. Pawłowska jest ponadto wnikliwym czytelnikiem dzieła Stachury. Będzie więc także mowa o czytaniu, wielokrotnych powrotach do lektury i odczytywaniu na nowo tej twórczości.

Na tegorocznych spotkaniach będzie można obejrzeć dwa spektakle teatralne – proszę, opowiedz coś o nich?
Pierwszy z nich to spektakl plenerowy zaprzyjaźnionego z BL Teatru Epidemia z Bierunia na Śląsku. Tym razem zespół pokaże się w repertuarze komediowym, spektaklu „Polak potrafi”, inspirowanym „Palinodią” Ignacego Krasickiego i absurdami naszej codzienności. Drugi – to monodram Mateusza Załuski z Teatru Czwartek z Tarnobrzega. Autorzy tego spektaklu sięgnęli do twórczości współczesnego rosyjskiego dramaturga Jewgienija Griszkowca, reprezentującego teatr zaangażowany, nie stroniący od trudnych tematów. „Jak zjadłem psa”, najbardziej znany utwór tego autora, jest historią młodego człowieka, który próbuje określić się w świecie, do którego nie może się przystosować.
Monodramy Griszkowca, co warto podkreślić, są nietypowe, nie zakładają monologu wewnętrznego bohatera, są opowieściami, które przeradzają się w dialog z widzem, a ich autor nie nazywa siebie ani aktorem, ani dramaturgiem, ani reżyserem. Postrzega siebie jako rozkazczika, a więc narratora, opowiadacza.
Publiczność ma tu wpływ na przebieg opowieści. Ciekawa jestem jak ta relacja ukształtuje się w Łazieńcu, jaki sposób znajdzie na nią młody aktor.

Czy są jakieś punkty programu, z których obecności jesteś szczególnie usatysfakcjonowana?
Myślę, że cały program wart jest polecenia, i w warstwie poetyckiej i muzycznej. Zróżnicowanym czynią go postaci poetów i pieśniarzy, wśród których znaleźli się: Ewa Poniznik, Patryk Zimny, Enormi Stationis, Justyna Paluch, Marek Stachowiak i Maria Duszka oraz Zuzanna Moczek, Zbigniew Wojciechowicz, Elżbieta Ślubowska, wspomniany już Dawid Gębala czy dwa toruńskie zespoły „Hulajdusza” i „Parno”. Chciałabym szczególnej uwadze polecić koncert Andrzeja Garczarka, który na scenę BL wraca po latach, autora i pieśniarza, który, jak zauważa Robert Kasprzycki, autor analizy jego twórczości, sytuuje się bliżej Dylana niż wschodnich bardów, dzięki umiejętnemu „połączeniu wschodniego zaśpiewu z czysto folkowym, amerykańskim harmonizowaniem piosenek”.
Warto zainteresować się także punktem programu „Jaro projekt – piosenki Wojciecha Młynarskiego”. Jego autorzy, pod wodzą wokalisty Jarosława Modrzejewskiego, pochylają się nad twórczością Młynarskiego, podając ją w anturażu jazzowym, a czynią to z dużą kulturą sceniczną i muzyczną biegłością. Ciekawostką jest, że jeden z muzyków tworzących projekt, gitarzysta Arek Podstawka, wraca do Łazieńca po latach. Niegdyś odwiedził to miejsce oraz p. Jadwigę Stachurę, w drodze do Chodzieży, na swoje pierwsze w życiu warsztaty jazzowe.

Czym jest dla Ciebie poezja – której są poświęcone te spotkania rokrocznie przez Ciebie organizowane?
Być może zabrzmi to górnolotnie: jest dla mnie częścią powietrza, którym oddycham, pokaźnym fragmentem mojej codzienności. I nic na to nie poradzę, tak już jest.