Miesięcznik "Menażeria"

KINO

Choć kinomaniacy ostatnie trzy miesiące z konieczności spędzili tylko przy komputerach lub telewizorach, to zamknięcie kin nie było prawdopodobnie dla nich takim szokiem, jak  zamknięte na cztery spusty teatry – dla teatromanów! Ci nie mają bowiem dostępu do ogólnoświatowych internetowych wypożyczalni oferujących za zryczałtowaną opłatą spektakli poprzez media streamingowe. Tymczasem od 19 czerwca fani kina mogą już zasiąść w salach Multikina, 3 lipca swe podwoje ponownie otworzy sieć Helios, a między 10 a 15 lipca toruńskie Kino Centrum zaprezentuje aż 11 filmów znad Sekwany podczas 11. Przeglądu Nowego Kina Francuskiego. Repertuar kinowy po nowym otwarciu sal kinowych jest wielką niewiadomą. Zamrożona przez ostatnie miesiące branża filmowa ma bowiem poważny problem, czy puszczać latem filmy, które swoje premiery miały w marcu, czy lutym. Niemniej jednak dla miłośników X Muzy to karnet na festiwal filmowy będzie najlepszym prezentem!

I tak choć MFF Nowe Horyzonty we Wrocławiu (połączone w tym roku z American Film Festival) z przełomu lipca i sierpnia przeniesiono na początek listopada, a Festiwal Filmowy w Gdyni definitywnie odwołano – w wakacje 2020 roku można pojechać do Kazimierza Dolnego i Janowca nad Wisłą na organizowany w wersji hybrydowej 14. Festiwal Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi” (1–9 sierpnia). W zachodniej Polsce tuż po wakacjach szkolnych, w pięknym Łagowie odbędzie się 49. Lubuskie Lato Filmowe (30 sierpnia – 6 września).

W Toruniu podczas wakacji w plenerze będzie można jedynie w weekendy obejrzeć filmy na Scenie Letniej CKK Jordanki (seanse organizuje Toruńska Agenda Kulturalna). Okołofilmowy letni Festiwal Piosenki i Ballady Filmowej już przed dwoma laty stracił zainteresowanie władz miasta, która stawia na wielkie jesienne festiwale filmowe, jak 18. MFF Tofifest (17–25 października) oraz MFF EnergaCAMERIMAGE (14 –21 listopada). Te na razie wydają się być niezagrożone.  

Kryzys gospodarczy spowodował, iż wielu sponsorów i przyjaciół festiwali musiało ograniczyć swoje wsparcie finansowe, a niektórzy byli zmuszeni w ogóle się wycofać. Na obecną sytuację wpływa również fakt, iż instytucje państwowe i samorządowe znacznie zmniejszyły dotacje na wiele wydarzeń kulturalnych. Stąd jakże to ważne, że nawet w reżimie sanitarnym kinomani mogą w te wakacje, wraz z innymi uczestnikami festiwali, obejrzeć nowości na dużym ekranie. Podejrzewam jednak, że gdyby jednak jakiś wirus komputerowy uniemożliwił im oglądanie filmów na komputerach, a jedynie w kinach, to po jego usunięciu wielu wróciłoby chętnie do platform!

TEATR

Nawet najlepsza technicznie rejestracja spektaklu nie jest w stanie zastąpić żywych aktorów na scenie i choć wprawdzie kamery czasem pokażą to, czego widz nigdy nie zobaczy z widowni, to ten jednak tęsknił bardzo za żywym teatrem. Na szczęście przerwany sezon 2019/20 w wielu teatrach dał możliwość zobaczenia nawet przesuniętych z wiosny premier na żywo i to tuż przed jego zakończeniem (np. w Toruniu: w Teatrze im. W. Horzycy „Karierę Nikodema Dyzmy”, a w Teatrze „Baj Pomorski” – „Laboratorium Dźwięku”) – ale z wakacjami kojarzą się też teatralne festiwale.

Najważniejszy z nich – 24. Festiwal Szekspirowski 2020, organizatorzy przesunęli jednak ze środka wakacji aż na drugą połowę listopada. Przez COVID-19 to wielkie teatralne święto w tym roku straci swój cudownie upalno-duszny klimat, przewietrzany od czasu do czasu zawsze spektakularnym otwieraniem dachu w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim. Na pocieszenie miłośnikom twórczości mistrza ze Stratfordu wychodzi jednak plenerowa Scena Szekspirowska w Toruniu, na którą jeśli wszystko wyjdzie z dokończeniem budowy, od sierpnia zaprasza Teatr „Baj Pomorski”. 

Odwołany w maju 30. Malta Festival w czasie zarazy wychodzi z bardzo ciekawą propozycją dla mieszkańców i turystów w Poznaniu prezentując od 26 czerwca co dwa tygodnie spektakl plenerowy w różnych dzielnicach stolicy Wielkopolski. Zapowiada się wysoki poziom, skoro sam start mieli wyśmienity: z Krystyną Jandą w jej kultowym monodramie TEATRU POLONIA „Shirley Valentine”. Z kolei Lubuski Teatr grać będzie przez całe lato spektakle na trzech scenach: w Zielonej Górze na Placu Teatralnym oraz w Dąbiu, na „Scenie na plaży” oraz na „Scenie pod wigwamem”.

Podczas odsłony wakacyjnej interdyscyplinarnego Festiwalu Nowe Epifanie, 5 lipca będzie można obejrzeć warszawską premierę „Wzoru na pole trójkąta” z Nowego Teatru im. Witkacego w Słupsku w reż. Jana Hussakowskiego; w międzyczasie zajrzeć do pięknego Rzeszowa na premierę Gombrowiczowskiej „Iwony, księżniczki Burgunda” w reż. Waldemara  Śmigasiewicza, gdzie pod koniec wakacji w swym stałym terminie (27–30 sierpnia) odbędzie się II. Międzynarodowy Festiwal TRANS/MISJE – WSCHÓD SZTUKI.

60. Kaliskie Spotkania Teatralne – z maja Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego przesunął na 19-26 września, podobnie jak Łódź, odbywający się kiedyś w czerwcu Festiwal Czterech Kultur (3-6 września). W Bydgoszczy natomiast w nieco zmienionym na razie terminie jesiennym pozostaje Festiwal Prapremier „W Przerwie” Teatru Polskiego, który po odwołaniu otrzymał dofinansowane wydarzenia z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podczas tegorocznych Prapremier, pokazy odbywać się będą aż przez trzy miesiące (26 września - 14 listopada) i ograniczą się tylko do czterech spektakli oraz licznych wydarzeń kontekstowych.

Dlaczego przy okazji wakacji wspominam także o jesiennych festiwalach? Otóż, jak widać można organizować duże imprezy nawet w czasie pandemii, ale gdy nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o…?. Jak choćby w Toruniu, gdzie z czterech znaczących festiwali teatralnych w 2020 roku, na razie ostał się… tylko jeden!. Marszałkowski Teatr im. Wilama Horzycy odwołał majową, 25. edycję Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego KONTAKT, przenosząc ją na kolejny rok, a miejski Teatr „Baj Pomorski” organizację 27. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek SPOTKANIA (9 –17 października). Na razie nie wiadomo także, czy w tym samym miejscu w dniach 27 –29 listopada odbędzie się jubileuszowy 35. Toruński Festiwal Teatrów Jednego Aktora.

O ile wahania Wydziału Kultury Urzędu Miasta Torunia z dużym festiwalem „lalkowym” można jeszcze zrozumieć (przewidywane problemy frekwencyjne z dziecięcą widownią), o tyle „niepewność”, co zrobić z  mikroskopijnym, bo trzydniowym świętem monodramów z powodu zagrożenia epidemiologicznego, odbywającym się w tym samym miesiącu, co wielki festiwal filmowy EnergaCAMERIMAGE – już nie. I tak z festiwali teatralnych w grodzie Kopernika na razie ostały się tylko organizowane przez Klub Od Nowa (należący do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika) 28. Alternatywne Spotkania Teatralne KLAMRA (przeniesiono je z kwietnia na październik). Tymczasem zadłużone miasto znalazło jedynie fundusze na kilka przedstawień wakacyjnego 6. Festiwalu Teatrów Ulicznych (4 lipca –15 sierpnia).

Jeszcze większego pecha z organizacją festiwalu teatralnego ma Wrocław. Pod koniec 2018 roku prezydent miasta przeniósł jubileuszową X edycję Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Dialog – Wrocław z 2019 roku na rok kolejny, by w związku z pandemią planować ją teraz w dniach 9 –16 października 2021 roku. Być może pamiętacie, jak w 2017 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego na 18 dni przed rozpoczęciem festiwalu wstrzymało się z decyzją o  finansowaniu Dialogu, tworząc w festiwalu lukę w wysokości pół miliona złotych? A przecież to dzięki temu festiwalowi do Polski trafili, często po raz pierwszy, wybitni twórcy światowego teatru, m.in. Ivo van Hove, Dmitrij Krymov, Romeo Castellucci, Emma Dante i Alain Platel (znany także toruńskiej publiczności KONTAKTU)…

Te przykłady pokazują wyraźnie, iż nie tylko pandemiczne obostrzenia zagrażają festiwalom teatralnym.

MUZYKA

Pandemia spowodowała całkowite odwołanie wielkich koncertów, które każdego roku latem przyciągały setki tysięcy widzów spragnionych muzyki na żywo. Czerwcowe Orange Warsaw Festival, Open Air Gdynia na początku lipca czy tuż po nim odbywający się Jarocin Festival oraz sierpniowy  Kraków Live Festival przełożono na kolejny rok.

On-line odbędą się Poland Rock Festival (29 –31 lipca) oraz Tauron Nowa Muzyka Katowice (27 –30 sierpnia). Po raz pierwszy od dekady „Męskie Granie” nie wyruszy w Polskę, natomiast artyści spotkają się z fanami w specjalnej audycji on-line „Studio Ż” prowadzonej przez Katarzynę Nosowską.

Nie jest jednak aż tak źle! Wschód Kultury – Inne Brzmienia Art’n’Music Festival w Lublinie udało się przenieść z czerwca na początek września. Z kolei Centrum Kultury Dwór Artusa w Toruniu zaprasza w dniach 25 czerwca – 7 sierpnia na Festiwal pod Gwiazdami. Na Organic Festival 2020 (9 –12 lipca) wpadniemy w trance organizowany w malowniczych zakolach rzeki Pilicy; w Niemierzynie na Summer Contrast Festival 2020 potańczymy na klimatycznym festiwal muzyki elektronicznej na prywatnym rancho w pięknej dolince otoczonej rzeką Regą (5 –10 sierpnia).

Słuchacze muzyki poważnej też mają trochę szczęścia w wakacje i mogą zajrzeć do Torunia na 24. Międzynarodowy Festiwal „Nova Muzyka i Architektura” (26 czerwca - 5 września), organizowany przez Toruńską orkiestrę Symfoniczną lub do Warszawskiej Opery Kameralnej na 1. Festiwal Mozart Junior on-line (1–23 lipca). W ten sposób odpokutują żal za odwołany w tym roku XVIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Wszystkie bilety na tegoroczny Konkurs Chopinowski wyprzedały się w ciągu trzech godzin. Bilety te, zgodnie z powszechnie artykułowanymi oczekiwaniami ich posiadaczy, zachowują jednak ważność także w dniach 2–23 października 2021 roku. Od 17 do 21 października w Toruniu odbędzie się również VIII Międzynarodowy Festiwal Chóralny im. M. Kopernika „PER Musicam AD Astra 2020”.

LITERATURA

W kulturze słowa wakacyjna oferta prezentuje się nieźle. Festiwal reportażu Non Fiction w Krakowie przeniesiono na koniec sierpnia, choć organizatorzy mają jeszcze duże problemy z budżetem festiwalu. Podczas tegorocznych wakacji odbędą się również: Festiwal Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie (2–8 sierpnia) oraz w dniach 20–23 sierpnia – 9. Festiwal Literatury „Literacki Sopot”, w tym roku poświęcony literaturze i kulturze Kanady.

Jak widać, w tak nietypowe wakacje 2020 roku, każdy znajdzie coś kulturalnego dla siebie czy to BEZPIECZNIE, w realu, czy on-line. Wszelkie wydarzenia kulturalne są bez wątpienia magnesem dla turystów i być może, gdy zetkniecie się z nimi tego lata nawet tylko przez ekran komputera, w przyszłym roku zajrzycie osobiście na opisane tutaj imprezy?

Pamiętajcie – nie ma wakacji bez kultury!

....................................................................................................................................................................................................

KALENDARIUM KULTURALNYCH WYDARZEŃ WAKACYJNYCH

K – kino / T – teatr / M – muzyka / L - literatura / S – sztuka / O - opera

 

19.06 > otwarcie sieci kin Multikino

19.06 > premiera „Kariera Nikodema Dyzmy” w Teatrze im. W. Horzycy, Toruń (T)

25.06 – 7.08 > Festiwal Pod Gwiazdami, Toruń (M)

26.06 – 05.09 > 24. Międzynarodowy Festiwal „Nowa Muzyka i Architektura”, Toruń (M)

26.06 – 31.08  >  30. Malta Festival (co 2 tygodnie), Poznań (T)

26.06 – 31.08 > Lubuskie Lato Teatralne 2020, Zielona Góra (T)

02.07 – 23.07 > 1. Festiwal Mozart Junior (on-line), Warszawa (M)

02.07 - 05.07 > Międzynarodowy Festiwal Tańca i Muzyki Celtyckiej "Celtycki Gotyk Toruń 2020" (M)

03.07 > Otwarcie sieci kin Helios (K)

03.07 – 6.07 > Festiwal Filmów-Spotkań NieZwykłych, Sandomierz (F, M)

03.07 - 15.08  > Summer Jazz Festival, Kraków (M)

04.07 > premiera „Laboratorium Dźwięku”, w Teatrze „Baj Pomorski”, Toruń (T)

04.07 – 29.08 > 26. Międzynarodowy Plenerowy Festiwal Jazz na Starówce, Warszawa (M)

05. 07 – 15.08 > 6. Festiwal Teatrów Ulicznych, Toruń (T)

05.07 – 6.07 > Festiwal Nowe Epifanie, Odsłona wakacyjna, Warszawa (T)

05.07 - 30.08 > Wakacje z Chopinem (on-line), w każdą niedzielę, Szafarnia (M)

09.07 – 12.07 > Organic Festival 2020, Sulejów (M)

10.07 – 15.07 > 11. Przegląd Nowego Kina Francuskiego, Toruń (K)

10.07 > start Radia Nowy Świat (M)

10.07 > premiera „Inni ludzie” w Teatrze Barakah, Kraków (T)

10.07 > premiera „Dobrobyt” w Teatrze Powszechnym, Warszawa (T)

11.07 - 18.07 > Festiwal Góry Literatury, Nowa Ruda (L)

11.07 > premiera „Iwona, księżniczka Burgunda”, w Teatrze im. W. Siemaszkowej, Rzeszów (T)

11.07 – 12.07 > Białystok New Pop Festival (M)

12.07 – 20.09 > 14. Festiwal Muzyka Zaklęta w Drewnie, Małopolska (M)

15.07 – 12.09 > 46. Zamojskie Lato Teatralne, Zamość (T)

16.07 – 23.09 > Lato z kinem niemieckim, Kino Muranów, Warszawa (K)

18.07 – 20.09 > 27. Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich PROBALTICA, Toruń (M)

23.07 – 26.07 > X Międzynarodowy Festiwal Sztuk Efemerycznych – Konteksty, Sokołowsko i on-line (S) (F)

24.07 > premiera „Życie intymne Jarosława” w Teatrze Wybrzeże, Gdańsk (T)

24.07 – 02.08 > Międzynarodowy Festiwal Teatralny WERTEP FESTIVAL 2020, Hajnówka i inne miejscowości Podlasia (T) (M)

25.07 – 26.07 > 14. Festiwal Rocka Progresywnego im. Tomasza Beksińskiego, Toruń (M)

29.07 – 31.07 > Poland Rock Festival (on-line) (M)

01.08 – 09.08 > 14. Festiwal Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi”, Kazimierz Dolny / Janowiec nad Wisłą (K)

02.08 – 08.08 > Festiwal Stolica Języka Polskiego, Szczebrzeszyn (L)

05.08 – 10.08 > Summer Contrast Festival 2020, Niemierzyn (M)

07.08 – 09.08 > Perspektywy – 9 Hills Festival, Chełmno (T/M/S)

08.08 – 15.08 > 13. Ogólnopolskie Spotkania Filmowe KAMERALNE LATO, Radom (F)

11.08 – 15.08 > 3. Międzynarodowy Festiwal Teatralny LAS FEST, Solniki 44 (T)

19.08 – 22.08 > 12. Auto Skyway Festival, Toruń (S)

20.08 – 23.08 > 9. Festiwal Literatury „Literacki Sopot” (L)

21.08 – 23.08 > 10. Enter Enea Festival, Poznań (M)

22.08 – 30.08 > XVII Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera, Warszawa (M) (T) (L)

27.08 - 30.08 > 2. Międzynarodowy Festiwal TRANS/MISJE – WSCHÓD SZTUKI, Rzeszów (T/K/S)

27.08 – 30.08 > Tauron Nowa Muzyka Katowice (on-line) (M)

28.08 – 30.08 > 27. Międzynarodowy Festiwal Artystycznych Działań Ulicznych LA STRADA, Kalisz (T) (M)

28.08 – 30.08 > BIG BOOK FESTIVAL 2020, Warszawa i on-line (L)

30.08 – 06.09 > 49. Lubuskie Lato Filmowe, Łagów (K)

PO WAKACJACH:

03.09 – 06.09 > Wschód Kultury – Inne Brzmienia Art’n’Music Festival, Lublin (M)

04.09 - 05.09 > 19. Ogólnopolskie Spotkania Poetów "Białą Lokomotywa", Łazieniec (L)

04. 09 > premiera „Pani Moru” w Teatrze im. J. Szaniawskiego, Wałbrzych (T)

04.09 – 07.09 > 57. Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu (M)

17.09 > premiera „Korsarz” w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, Warszawa (O)

19.09 – 26.09 > 60. Kaliskie Spotkania Teatralne (T)

26.09 – 14.11 > 19. Festiwal Prapremier, Bydgoszcz (T)

03.10 – 10.10 > 28. Alternatywne Spotkania Teatralne KLAMRA, Toruń (T)

09.10 – 15.10 > 44. Przegląd Piosenki Aktorskiej, Wrocław (M) (T)

17.10 – 25.10 > 18. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Tofifest, Toruń (K)

17.10 – 21.10 > 8. Międzynarodowy Festiwal Chóralny im. M. Kopernika PER Musicam AD Astra, Toruń (M)

09.11 – 14.11. > 45. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych, Gdynia (F)

14.11 – 21.11 > 28. Międzynarodowy Festiwal Filmowy EnergaCAMERIMAGE 2020, Toruń (K)

Po 15.11 > 24. Festiwal Szekspirowski, Gdańsk (T)