Miesięcznik "Menażeria"

1920 – 18 stycznia: całe miasto patriotycznie przystrojone m.in. girlandami oraz zbudowanymi specjalnie bramami – po 127 latach pruskiej niewoli wita polskich żołnierzy!

Na powitaniu delegacji przed Dworcem Miasto, pojawia się także 7 ostatnich żyjących weteranów Powstania Styczniowego z 1863 roku. Wieczorem we wszystkich toruńskich kościołach brzmi uroczyste „Te Deum”. Część mieszkańców świętowanie kontynuuje do późnych godzin nocnych m.in. w „Parku Wiktoria”.

1920 – 28 listopada: premiera „Zemsty”, w reż. Franciszka Frączkowskiego, rozpoczyna działalność polskiego zespołu w Teatrze Miejskim;

1920 – Julian Fałat i Artur Górski zakładają Konfraternię Artystów;

1920 – w dawnej restauracji Germania Saal przy ulicy Mickiewicza 110, Tomasz Pokorski otwiera kino „Wawel” (późniejsze „Palace”, „Pan” oraz „Bałtyk”);

1921 – Kazimiera Żuławska otwiera Pensjonat „Zofiówka”; (budynek spłonie w 2013 roku);

1921 – powołanie Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego i Konserwatorium Muzycznego;

1921 – utworzona zostaje Wojewódzka Biblioteka Pedagogiczna;

1923 – Teatr Miejski wystawia po raz pierwszy dwie sztuki Witkacego: „W małym dworku” oraz „Wariat i pielęgniarka” (właściwie: „Wariat i zakonnica”);

1923 – odsłonięty zostaje pierwszy w Polsce pomnik Stanisława Moniuszki (zdemontowany w 1928);

1923 – uroczyste otwarcie Książnicy Miejskiej im. Kopernika z siedzibą w budynku Towarzystwa Naukowego przy ul. Wysokiej, dziś to Książnica Kopernikańska;

1925 – Karol Benda otwiera Operę Pomorską (w ówczesnym Teatrze Narodowym, dziś im. W. Horzycy), zlikwidowaną z powodu braku subwencji ministerialnych w 1927 roku;

1928 – na zachodnim skraju w Parku na Bydgoskim Przedmieściu otwarta zostaje największa w kraju hala wystawowa;

1929 – powstaje Muzeum Miejskie, od 1931 roku Muzeum Okręgowe w Toruniu;

1933 – w nowym Domu Żołnierza przy ulicy Warszawskiej, ulokowane zostaje najnowocześniejsze w kraju kino „Mars” (późniejszy Kino-Teatr „Grunwald” i przyszła siedziba Teatru Muzycznego);

1935 – rozpoczęcie budowy Muzeum Ziemi Pomorskiej w Toruniu przy ul. Chopina;

1935 – zaczyna nadawać Pomorska Rozgłośnia Polskiego Radia;

1935 – otwarty zostaje Dom Społeczny im. Józefa Piłsudskiego, swoją siedzibę mają tu liczne organizacje społeczne, kulturalne i młodzieżowe;

1936 – działalność rozpoczyna Toruńska Orkiestra Symfoniczna;

1939 – 10 września hitlerowscy okupanci rozwiązują wszystkie polskie organizacje, w tym wszystkie towarzystwa i placówki naukowe. Przystępują także do likwidacji polskich teatrów i prasy^. Zajmują muzea, archiwa i biblioteki;

1939 – jesienią w ramach tzw. Intelligenzaktion, okupanci rozpoczynają masowe aresztowania przedstawicieli polskiej elity społecznej i intelektualnej z Torunia i okolicznych miejscowości. W lasach Barbarki ginie prawie 600 Polaków;

1942 – hitlerowcy przeprowadzają kapitalny remont byłego Teatru Miejskiego i wyburzają obecną Scenę na Zapleczu Teatru im. Wilama Horzycy;

1943 – w obecnym budynku Teatru „Baj Pomorski”, wówczas Burgtheater, Gauleiter Pomorza i namiestnik Hitlera, Albert Forster, wypowiada zdanie: „Nigdy więcej na tej ziemi nie zaświeci polskie słońce, nigdy z tej sceny nie zabrzmi polskie słowo.”;

1945 – 1 lutego Toruń zostaje zajęty przez wojska radzieckie. Miasto i jego cenna substancja historyczna ma sporo szczęścia, gdyż poza niewiele znaczącymi epizodami nie zostało dotknięte zniszczeniami wojennymi, będącymi udziałem tak wielu polskich miejscowości;

1945 – w wyniku zabiegów PPR w Bydgoszczy, ukształtowane w Toruniu władze nowego województwa pomorskiego przeniesione zostają do tego miasta. W konsekwencji, Toruń zostaje pozbawiony na rzecz Bydgoszczy kolejnych instytucji-czynników kulturotwórczych, jak np. Pomorskiej Rozgłośni Polskiego Radia, prasy codziennej, Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej i Orkiestry Symfonicznej;

1945 – nowe władze powołują Uniwersytet Mikołaja Kopernika, kontynuujący tradycje Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie;

1945 – dyrekcję Teatru Ziemi Pomorskiej w Toruniu obejmuje Wilam Horzyca;

1946 – Irena Pikiel-Samorewiczowa przenosi z Bydgoszczy do Torunia Teatr „Baj Pomorski”;

1947 – na UMK w Toruniu studiuje Zbigniew Herbert;

1950 – powstaje Teatr Lalek „Zaczarowany Świat”, (zamknięty w 2019 roku);

1950 – pierwsze wystawy w Galerii Sztuki Wozownia;

1959 – Maria Znamierowska-Prüfferowa zakłada Muzeum Etnograficzne;

1959 – w Dworze Artusa swe podwoje otwiera Studencki Klub Pracy Twórczej „Od Nowa” (w 1983 roku przeniesiony do nowego budynku na terenie Miasteczka Akademickiego);

1959 – I Festiwal Teatrów Polski Północnej w Teatrze im. Wilama Horzycy;

1964 - samorząd województwa bydgoskiego otwiera w Toruniu Galerię i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka;

1972 – otwarcie Auli UMK na toruńskich Bielanach. Jej frontową elewację zdobi kolorowa kompozycja plastyczna autorstwa Stefana Knappa;

1975 – Toruń staje się stolicą województwa toruńskiego;

1978 – swój pierwszy koncert gra Toruńska Orkiestra Kameralna;

1991 – dyrektor Krystyna Meissner otwiera 1. Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT organizowany przez Teatr im. Wilama Horzycy;

1993 – 1. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage, w 1999 roku przeniesiony do Łodzi;

1993 – 1. Alternatywne Spotkania Teatralne KLAMRA w Od Nowie;

1993 – samorząd Torunia otwiera Dom Muz (od 2020 roku włączony w struktury Centrum Kultury Dwór Artusa);

1994 – Henryk Giza z Zespołu Kameralnego Multicamerata, inaguruje 1. Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich "Probaltica";

1994 – w Teatrze „Baj Pomorski” rozpoczynają się 1. Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek;

1994 – w budynku po dawnej gazowni otwarte zostaje Planetarium im. Władysława Dziewulskiego w Toruniu;

1995 – po wielu latach budowy, oddany zostaje do użytku nowy budynek zaplecza z małą sceną Teatru im. Wilama Horzycy;

1995 – Urząd Miasta Torunia organizuje w Dworze Artusa 1. Toruński Festiwal Książki, Toruń odwiedza Czesław Miłosz;

1996 – 1. Nagrodę Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego, odbierają Wisława Szymborska i Günter Grass;

1997 – 1. Międzynarodowy Festiwal Letni „Europa-Toruń. Muzyka i Architektura”, organizowany przez Toruńską Orkiestrę Symfoniczną;

1997 – zespół Starego i Nowego Miasta oraz ruiny zamku krzyżackiego pojawiają się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO;

2001 – startuje 1. JAZZ Od Nowa Festival;

2002 – Ogólnopolski Festiwal Filmowy OFF, Moniki Weychert-Waluszko, przekształcony przez Kafkę Jaworską w pierwszy Toruński Offowy Festiwal Filmowy TOFFI 2003 (późniejszy Międzynarodowy Festiwal Filmowy Tofifest);

2003 – otwarcie Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika;

2004 – w Piernikowej Alei Gwiazd pierwsze „Katarzynki” odsłaniają Grażyna Szapołowska i Aleksander Wolszczan;

2004 – w Toruniu po raz pierwszy odbywa się Toruń Harmonica Top, Sławka Wierzcholskiego, późniejszy Międzynarodowy Festiwal Harmonijki Ustnej Harmonica Bridge;

2005 – z inicjatywy władz UMK powstaje Muzeum Uniwersyteckie;

2005 – odsłonięcie pomnika Filusia, upamiętniającego rysownika Zbigniewa Lengrena;

2005 – otwarcie pierwszego w mieście multipleksu z 12 salami kinowymi; przed budynkiem w 2006 roku, stają rzeźby Kargula i Pawlaka, bohaterów popularnej filmowej trylogii Sylwestra Chęcińskiego;

2006 – Toruńska Orkiestra Kameralna zostaje przekształcona w Toruńską Orkiestrę Symfoniczną;

2006 – reaktywacja Toruńskich Spotkań Jednego Aktora w Teatrze „Baj Pomorski”;

2006 – Toruń odwiedza Sławomir Mrożek;

2006 – nowy budynek Teatru „Baj Pomorski” po wielkim remoncie i jego oryginalny fronton, pomyślany jako wielka drewniana szafa z rzeźbami bajkowych postaci – już zaprasza małych i dużych widzów;

2007 – 1. Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Skrzypcowy im. Karola Lipińskiego;

2008 – uroczyste otwarcie Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”;

2009 – pierwsze plenerowe widowisko multimedialne Międzynarodowego Festiwalu Światła „Bella Skyway Festival";

2010 – do użytku oddana zostaje nowo wybudowana szkolna sala koncertowa Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego, mieszczącą 300 widzów;

2011 – Pierwsza edycja Festiwalu Debiutantów „Pierwszy Kontakt” w Teatrze im. Wilama Horzycy;

2012 – rozbudowa Akademickiego Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa”, z wielofunkcyjną salę kinowo-teatralną i przestrzenią wystawienniczą dla nowej Galerii „Dworzec Zachodni”;

2013 – pierwsza edycja Międzynarodowego Konkursu i Festiwalu Chóralnego im. M. Kopernika PER MUSICAM AD ASTRA;

2013 - grupa toruńskich pasjonatów kultury zaklada Miesięcznik Kulturalny "Menażeria";

2013 – w dawnym Młynach Richtera zostaje otwarte Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w Toruniu;

2014 – Urząd Marszałkowski tworzy Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny w Toruniu z siedzibą w Pałacu Dąmbskich;

2014 – otwarcie Muzeum Diecezjalnego w Toruniu;

2015 – oficjalne otwarcie Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki;

2016 – Olga Tokarczuk na Festiwalu Książki w Toruniu;

2017 – swą wystawę „Silence And Dynamism” w CSW Toruń , otwiera David Lynch;

2019 – w CSW Toruń swe przekrojowe wystawy otwierają Marina Abramović oraz Saskia Boddeke i Peter Greeneway;

2019 – po 20 latach do Torunia powraca Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych EnergaCamerimage; w mieście gości m.in. Quentin Tarantino;

2019 – w  Ratuszu Staromiejskim zostaje podpisana umowa, na mocy której w Toruniu, ma powstać Europejskie Centrum Filmowe CAMERIMAGE. Będzie to siedziba nowej, narodowej instytucji kultury, która zajmie się organizacją i współfinansowaniem Festiwalu Filmowego Camerimage oraz innych międzynarodowych wydarzeń filmowych.

2020:  PLANY

Otwarcie Sceny Szekspirowskiej przy Teatrze „Baj Pomorski”, świętującym 75-lecie;

25. Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT;

Otwarcie Muzeum Twierdzy Toruń;

Oddanie do użytku instytucji marszałkowskiej – Młyna Kultury.

Premiera „Zemsty” Aleksandra Fredry na 100-lecie sceny polskiej w Teatrze im. Wilama Horzycy.