Miesięcznik "Menażeria"

Po raz 25 w toruńskim Teatrze „Baj Pomorski” podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek SPOTKANIA będzie można obejrzeć przedstawienia lalkowe zarówno dla dzieci i młodzieży, jak i widzów dorosłych. Spektakle wieloaspektowe tematycznie i artystycznie prezentowane w konkursie przez teatry z Holandii, Łotwy, Niemiec, Litwy, Hiszpanii, Rosji oraz Polski zobaczymy w dniach 12-20 października 2018. 25. edycja Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek SPOTKANIA mimo nieobecności w programie (po raz pierwszy od lat) teatrów z Czech i Słowacji zapowiada się pierwszorzędnie!

Taniec z potworami

Preludium 25. MFTL SPOTKANIA należeć będzie do wybitnego mistrza technik lalkarskich i tańca, Dudy Paivy, na którego niezwykłe przedstawienia czeka się z nieukrywaną radością, graniczącą z … pewnym niepokojem. Jego Duda Paiva Company w tym roku w Toruniu pokaże swoje wielkie gąbczaste potwory ze spektaklu „Monsters” (6+), które spróbują obłaskawiać holenderscy aktorzy mówiący fonetycznie po polsku! Paiva – artysta pochodzący z Brazylii, w Łotewskim Teatrze Lalek w Rydze wyreżyserował i stworzył również lalki do spektaklu „Złoty koń” (16+). Przedstawienie dla dorosłych odwołuje się do starej baśni, przyswojonej i osadzonej w kulturze i literaturze łotewskiej z górą sto lat temu przez klasycznego pisarza łotewskiego Rainisa. Opowiada historię zmagań związanych z uwolnieniem z wiecznego snu królewskiej córki.

Guśniowska dla najmłodszych

Na uroczyste otwarcie 25. SPOTKAŃ w sobotę 13 października organizatorzy (tuż po tradycyjnej paradzie teatralnej) zaproponowali przedstawienie „Niedźwiedź i Masza” (4+) prezentowane w konkursie przez Państwowy Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku. Tekst słynnej rosyjskiej baśni opracowała Marta Guśniowska, a najmłodszych widzów zapewne zachwycą przesympatyczne pluszowe lalki projektu Olgi Ryl-Krystianowskiej. W nurcie kilku przedstawień dla najmłodszych zobaczyć będzie można również (w niedzielę 14 października) spektakl „Bestiariusz słowiański” (6+) zrealizowany w całości w planie lalkowym w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie na Wydziale Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku, przedstawienie „Dwie wyspy” wg książki Iwony Chmielewskiej z Teatru Kubuś w Kielcach oraz „Smacznego, proszę wilka!” (5+) z Teatru Lalek Banialuka w Bielsku-Białej. Ta ostatnia propozycja to kolejna na SPOTKANIACH już sztuka Marty Guśniowskiej pokazywana w konkursie oraz wyreżyserowana przez samą autorkę. Opowiada o niecodziennej przyjaźni zajączka i wilka. Spektakl ten pokazany zostanie w czwartym dniu SPOTKAŃ, natomiast w sobotę 20 października najmłodsza publiczność będzie mogła się zaprzyjaźnić ze z pozoru brzydkimi (ale czy na pewno?) bohaterami kolejnej sztuki Guśniowskiej „Straszna piątka” wyreżyserowanej przez Marię Żynel w Białostockim Teatrze Lalek.

Marvin i Odlot z Pechowym Nosorożcem

Dla dzieci szkolnych w programie SPOTKAŃ znajdziemy również szereg ciekawych propozycji. W dniu otwarcia nieco starsi widzowie (7+) będą mogli obejrzeć familijne przedstawienie „Marvin” Opolskiego Teatru Lalki i Aktora wyreżyserowane przez częstego gościa SPOTKAŃ – Pawła Aignera. Rozpędzony, zwariowany, poważny i wesoły zarazem świat, tak charakterystyczny dla tego twórcy, pokazany ponadto na scenie w przestrzeni cyrkowej, może rozbawić każdego niezależnie od wieku. Nazajutrz zobaczymy „Odlot” (7+) poznańskiego Teatru Animacji – jednej z najlepszych scen lalkowych w kraju! Sztuka Maliny Prześlugi wyreżyserowana przez Janni Younge z RPA dotyka kwestii tolerancji, porusza problemy tożsamości narodowej, etnicznej i w bajkowym świecie bocianów uwrażliwia na inność oraz udowadnia, że kolor skóry to tylko kolor skóry i nic więcej. Krakowski Teatr „Groteska” wystawi na tegorocznych SPOTKANIACH swoje najnowsze przedstawienie dla dzieci (7+): „Kto pocieszy pechowego nosorożca?” (adaptacja i reżyseria – Lech Walicki). Spektakl wg Leszka Kołakowskiego, który będzie można zobaczyć na dużej scenie Teatru „Baj Pomorski”, porusza kwestie nieustannych prób sprostania karkołomnym wyzwaniom i często nieswoim ambicjom oraz zapominaniu o radości życia. Często smutna codzienność coraz młodszych dzieci, samotnych i otoczonych technologią, będzie także tematem przedstawienia „Error 404” (6+) Ángeles de trapo z hiszpańskiej Malagi. Przedstawienie wyreżyserowane przez Wagnera Gallo zostanie pokazane w ostatnim dniu MFTL. Poza konkursem dla dzieci szkolnych zaprezentują się również organizatorzy SPOTKAŃ – Teatr „Baj Pomorski” w spektaklu „Jaś i Małgosia” wyreżyserowanym przez Zbigniewa Lisowskiego. (recenzja w 45. numerze „Menażerii”.)

Schulz contra Cervantes, Andersen lub Kafka czy może Szekspir?

Zdecydowanie najwięcej spektakli (osiem!) w programie jubileuszowej edycji SPOTKAŃ jest dedykowanych młodzieży i dorosłym (15+). Drugi dzień Festiwalu poza konkursem zamknie spektakl dyplomowy studentów IV roku Wydziału Lalkarskiego AST w Krakowie, Wydział we Wrocławiu, „Bagaż” oparty na tekstach Brunona Schulza. W poniedziałek 15 października w spektaklu „Don Kichot” wystąpi znany z ubiegłorocznych SPOTKAŃ niemiecki Theater des Lachens z Frankfurtu nad Odrą. Niemcy pokażą przepiękną opowieść o hiszpańskim bibliofilu, który pewnego dnia nazwał się Don Quijote de la Mancha i postanowił ratować świat przed złem. Tę niezwykłą historię muzycznie zinterpretuje kwartet smyczkowy Brandenburskiej Filharmonii, który zagra na żywo utwór Georga Philipa Telemanna „Don Quichotte Suite”.

Kolejnego dnia w konkursie SPOTKAŃ zaprezentuje się również znany w Toruniu Theatre Karlsson Haus z Petersburga w przedstawieniu „Biografia” będącym historią życia sir Hansa Christiana Andersena (reż. Alexey Lelyavski). W środę 17 października zobaczymy natomiast przedstawienie Grodzieńskiego Teatru Lalek „Pozłacane czoła” (reż. Oleg Żiugżda). Jest to opowieść o ironicznym i pomysłowym bohaterze, Kapitonie, wprowadzającym widza w niesamowity, północny klimat. Ciekawą propozycją dla widzów od lat 13 jest przedstawienie nurtu nazywanego „teatrem w klasie” – „#[+#@!? (słowo na G)” Teatru Układ Formalny (powstałe przy współpracy z Akademią Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, Filią we Wrocławiu). Spektakl zostanie zagrany w czwartek 18 października w budynku VIII LO (ul. Grunwaldzka 33/35) i stanie się zapewne polem do dyskusji odnośnie do granic i intymności oraz sytuacji ich pogwałcenia, ale też okazją do rozmowy na temat seksualności młodych ludzi w ogóle. W przedostatnim dniu SPOTKAŃ młodzież i dorośli (15+) będą mogli obejrzeć dwa konkursowe przestawienia. Pierwszym z nich będzie monodram Błażeja Piotrowskiego „Historia księcia H.” oparty na słynnym tekście Szekspira, a drugim słynny „Proces” wystawiony przez Teatr Lalki i Aktora w Łomży. Spektakl w adaptacji i reżyserii Jarosława Antoniuka powstał na podstawie surrealistycznej powieści Franza Kafki, która zapisała się już w historii literatury jako metafora totalitaryzmu i równocześnie opowieść o samotności człowieka we współczesnym świecie.

19 spektakli SPOTKAŃ zaprezentowanych zostanie na obu scenach Teatru „Baj Pomorski” oraz po raz pierwszy w Klubie Od Nowa. Przedstawienia oceniać będą trzy grona jurorskie: profesjonalne, ZASP oraz dziecięce. Podobnie jak w ubiegłym roku swoją nagrodę za ,,postać najbliższą sercu dzieci z toruńskiej placówki” przyznają także maluchy z przedszkola BimBamBino. Wśród wydarzeń towarzyszących w programie SPOTKAŃ znajdziemy m.in. XV Przegląd Teatrów Osób Niepełnosprawnych „Innym okiem”, warsztaty, wystawy, głośne czytanie, „Mały Teatr Historii” w toruńskich szkołach na 100-lecie niepodległości, spotkanie z gościem specjalnym Jarosławem Boberkiem „Sztuka dubbingu”, pokaz filmu „Twój Vincent” czy koncert zespołu Jedyni Prawdziwi The Kalesons. Zaś myśli pomiędzy spektaklami będzie można wymienić w pobliskiej restauracji Krajina Piva.

Jak widać idee i metafory wysuną się podczas SPOTKAŃ zdecydowanie na pierwszy plan przed formę teatralną. Mimo że zapowiada się wyraźnie „dorosły” festiwal, to na pewno nie zabraknie w nim lalek! Zobaczymy zatem, czy będzie to edycja na miarę jubileuszu…

Aram Stern

25. Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek SPOTKANIA
12-20 października 2018
Teatr „Baj Pomorski”